Umów wizytę
Umów wizytę

Psychologia dla Ciebie

Diagnoza psychologiczna dzieci i młodzieży – kiedy i dlaczego warto ją przeprowadzić?

Barbara Lehwark / Psycholog, Psychoterapeutka CBT

Zastanawiasz się, czy trudności Twojego dziecka to tylko etap rozwoju, czy może sygnał, że potrzebuje dodatkowego wsparcia? Zrozumienie z czym zmaga się Twoja pociecha jest kluczowym czynnikiem, który pozwoli zapewnić jej odpowiednie wsparcie, by mogła lepiej radzić sobie z emocjami, rozwijać zdrowe relacje i cieszyć się codziennością.

źródło: pixabay.com

Rodzicielstwo to piękna, ale też pełna wyzwań droga, na której naturalne jest odczuwanie wątpliwości i niepokoju o rozwój dziecka. Każdy rodzic chce, by jego pociecha miała jak najlepsze warunki do wzrastania, ale czasem pojawiają się pytania, czy pewne zachowania są normalnym etapem rozwoju, czy może sygnalizują potrzebę dodatkowego wsparcia. To zrozumiałe, że trudności w relacjach z rówieśnikami, problemy w nauce czy nagłe wybuchy złości dziecka mogą wydawać się niepokojące. Warto pamiętać, że każde dziecko rozwija się inaczej i nie zawsze takie zachowania muszą oznaczać poważny problem – odpowiednio zdiagnozowane i zaadresowane, mogą szybko ustąpić.

Kluczowe jest obserwowanie zachowań dziecka z uwagą i otwartością. Czasem napotykane trudności są chwilowe, wynikają z nowych wyzwań czy niedawnych zmian życiowych, jednak kiedy pewne sytuacje się powtarzają lub nasilają, warto zastanowić się, czy nasze dziecko nie potrzebuje większego wsparcia. W takich momentach rozmowa ze specjalistą, psychologiem lub psychoterapeutą dzieci i młodzieży, może okazać się niezwykle pomocna. Taka konsultacja pozwala lepiej zrozumieć, co dzieje się z dzieckiem, i określić, czy trudności są przejściowe, czy wymagają bardziej złożonej diagnostyki i dalszej pomocy.

Odpowiednie wsparcie może znacząco wpłynąć na codzienne funkcjonowanie dziecka, poprawić jego samopoczucie i zmniejszyć ryzyko późniejszych trudności emocjonalnych, takich jak zaburzenia lękowe czy depresyjne. Wczesna diagnoza i interwencja mogą pomóc młodemu człowiekowi lepiej radzić sobie z emocjami, rozwijać zdrowe relacje z rówieśnikami i budować pewność siebie.

W razie wątpliwości nie bójmy się sięgać po pomoc – to krok, który może zapewnić naszemu dziecku najlepsze warunki do bezpiecznego i harmonijnego rozwoju.

Kiedy podjąć temat diagnozy psychologicznej dziecka?

Rodzice powinni rozważyć konsultację psychologiczną, gdy zauważą, że ich dziecko:

  • Ma trudności w relacjach z rówieśnikami, często się kłóci, izoluje lub jest ofiarą agresji.
  • Przeżywa silne emocje, takie jak lęk, smutek czy złość, które wydają się nieadekwatne do sytuacji.
  • Ma trudności w nauce, nie osiąga wyników na miarę swoich możliwości, ma problemy z koncentracją.
  • Wykazuje nietypowe zachowania, np. unika pewnych miejsc, ludzi lub czynności, wykazuje nadmierną ruchliwość czy trudności w kontrolowaniu impulsów.

Warto również zwrócić uwagę na czas trwania tych objawów. Każdorazowo, gdy obserwujemy niepokojące nas zachowania dziecka, kluczowe jest zastanowienie, czy w jego otoczeniu nie nastąpiły okoliczności, które mogą być ich bezpośrednią przyczyną, jak np. trudne doświadczenie w relacji z rówieśnikami, zmiany w rodzinie, gwałtowna zmiana w codziennym funkcjonowaniu lub inna sytuacja, która mogła zaburzyć poczucie stałości i bezpieczeństwa.

Jeśli uda nam się zidentyfikować taki czynnik, warto przede wszystkim porozmawiać z dzieckiem o zmianach, które w nim zaobserwowaliśmy, i dowiedzieć się, jak ich doświadcza. Na tej podstawie możemy starać się udzielić mu odpowiedniego wsparcia. Kluczowe będzie zapewnienie dziecka, że nie jest samo ze swoimi problemami oraz że wspólnie jesteśmy gotowi poszukać rozwiązań, które pomogą mu poczuć się lepiej.

Możliwe, że taka interwencja pomoże dziecku powrócić do normalnego funkcjonowania. W sytuacji, gdyby tak się nie stało, wskazana może być konsultacja ze specjalistą, który pomoże ocenić zarówno źródło trudności dziecka, jak i sposób, w jaki należy im zaradzić. Jeśli trudności dziecka były obserwowane już wcześniej, dobrym momentem na rozpoczęcie diagnostyki może być początek roku szkolnego, kiedy dziecko jest jeszcze wypoczęte po wakacjach i nie jest zbytnio obciążone obowiązkami. Diagnoza w tym czasie może okazać się szczególnie pomocna, gdyż pozwala lepiej przygotować się na nadchodzący rok szkolny, dostosowując wsparcie i oczekiwania do indywidualnych potrzeb dziecka.

Diagnoza może być również niezwykle wartościowa przy rozpoczynaniu nowego etapu edukacyjnego, np. przy przejściu do nowego typu placówki edukacyjnej lub zmiany szkoły. Dzięki uzyskanym informacjom nauczyciele i rodzice będą mogli lepiej wspierać dziecko w nadchodzących miesiącach, tworząc sprzyjające warunki do nauki i rozwoju.

W jakim wieku rodzic powinien diagnozować dziecko?

Diagnozę psychologiczną można rozpocząć w każdym wieku, ponieważ psycholog dysponuje narzędziami adekwatnymi do diagnozy dzieci na różnych etapach rozwojowych. Niezależnie od tego, czy diagnoza zostanie przeprowadzona we wczesnych latach dzieciństwa, czy w adolescencji, dziecko może uzyskać wsparcie odpowiednie do swojego wieku i doświadczanych trudności. Wczesne rozpoznanie problemów pozwala na szybsze wdrożenie skutecznych działań pomocowych, co jest kluczowe dla harmonijnego rozwoju dziecka.

Czym jest Funkcjonalna Diagnoza Psychologiczna?

Nasza diagnoza jest funkcjonalna, co oznacza, że skupiamy się na praktycznych aspektach funkcjonowania dziecka w różnych sferach życia: edukacyjnej, społecznej, emocjonalnej i behawioralnej. Każde dziecko jest inne, tak jak każda zgłaszana trudność będzie miała inną przyczynę. Dzięki takiemu podejściu możemy lepiej zrozumieć indywidualne potrzeby i trudności dziecka oraz opracować konkretne strategie wsparcia.

Rodzice najczęściej zgłaszają się na diagnozę, gdy widzą trudności dziecka w obszarze emocjonalnym, społecznym lub poznawczym. Najczęstsze obszary pracy diagnostycznej obejmują:

  • ADHD (zespół nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi)
  • ASD (Spektrum autyzmu)
  • Zaburzenia lękowe
  • Obniżony nastrój – depresja
  • Trudności szkolne
  • ODD (zachowania opozycyjno-buntownicze)

Na czym polega proces diagnozy dziecka i jakie są jego etapy?

Proces diagnozy psychologicznej dziecka składa się z kilku etapów, które mają na celu dokładne zrozumienie trudności i potrzeb dziecka:

Pierwsza konsultacja: Rozmowa z rodzicami i dzieckiem, mająca na celu zebranie podstawowych informacji na temat zgłaszanych problemów, historii rozwoju dziecka oraz jego funkcjonowania w różnych sferach życia.

Obserwacja dziecka: Bezpośrednia obserwacja zachowania dziecka w różnych sytuacjach (np. podczas zabawy, pracy nad zadaniami), która pozwala ocenić jego reakcje i interakcje z otoczeniem.

Testy psychologiczne: Przeprowadzenie standaryzowanych testów i kwestionariuszy, które pomagają ocenić różne aspekty funkcjonowania dziecka, takie jak zdolności poznawcze, funkcjonowanie emocjonalne i społeczne.

Wywiady uzupełniające: Dodatkowe rozmowy z rodzicami, nauczycielami lub innymi osobami, które mają kontakt z dzieckiem, w celu uzyskania szerszego kontekstu dotyczącego jego funkcjonowania.

Analiza wyników: Psycholog analizuje zebrane dane, identyfikuje mocne strony i trudności dziecka oraz określa obszary wymagające wsparcia.

Podsumowanie i omówienie wyników: Spotkanie z rodzicami, na którym przedstawiane są wyniki diagnozy oraz konkretne zalecenia.

Jeśli martwią Cię trudności lub zachowania Twojego dziecka, zapraszamy do konsultacji z naszym specjalistą, Przemysławem Siatkowskim. Jako doświadczony psycholog i diagnosta, od lat pracujący z dziećmi i młodzieżą, w spokojnej i przyjaznej atmosferze wsłucha się w Twoje obawy, omówi z Tobą i dzieckiem jego trudności i pomoże znaleźć najlepsze rozwiązania wspierające Was oboje.

Skontaktuj się z nami

Instytut Wsparcia Psychologicznego ESTARE

ul. Koszykowa 10 lokal 3
00-646 Warszawa
II piętro, po wejściu do budynku klatka po prawej stronie

kontakt@instytutestare.pl
Umów wizytę

Godziny otwarcia

8:00 – 22:00 od poniedziałku do piątku.
searchenvelope-oclosemap-markerchevron-downfacebook-squarelinkedin-squarephonephone-squarebarsangle-double-upellipsis-v